Οι ψύλλοι είναι εξωτερικά παράσιτα, που τρέφονται με το αίμα των ζώων και του ανθρώπου. Προκαλούν άμεσα ενόχληση λόγω της φυσικής τους παρουσίας, αλλά μεταφέρουν και πολλούς μικροοργανισμούς, που είναι φορείς σοβαρών ασθενειών. Μερικές από αυτές τις ασθένειες είναι η σαλμονέλωση, ο μελιταίος πυρετός, ο τύφος, η εγκεφαλίτιδα, νεοπλάσματα κ.α.

Το μήκος των εντόμων κυμαίνεται από 1,5 έως 3,3 χιλιοστά. Συνήθως έχουν χρώμα καφέ έως μαύρο. Στο κεφάλι έχουν μυζητικά όργανα, ειδικά διαμορφωμένα έτσι ώστε να απομυζούν το αίμα του ξενιστή. Δεν διαθέτουν πτερά, έχουν όμως μακριά πόδια, επιτρέποντάς τους να εκτελούν μεγάλα άλματα. Τα άλματα, που κάνουν, είναι 200 φορές μεγαλύτερα από το μήκος του σώματός τους, καθιστώντας τους, τους μεγαλύτερους άλτες μεταξύ των γνωστών ζώων, σε σύγκριση με το μέγεθος του σώματός τους. Το σώμα τους έχει μεγάλη σκληρότητα με συνέπεια να αντέχουν μεγάλη πίεση.

Τα ενήλικα θηλυκά άτομα αφήνουν τα αυγά τους στο σώμα του ξενιστή, αλλά στη συνέχεια αργά ή γρήγορα πέφτουν στο έδαφος, στο πάτωμα της φωλιάς των ζώων ή και ακόμα στο πάτωμα των οικιών. Στη συνέχεια μέσα σε 1-2 ημέρες τα αυγά εκκολάπτονται και εμφανίζονται οι προνύμφες. Αυτές τρέφονται με οργανικές ύλες, που βρίσκονται στο πάτωμα και στις φωλιές των ζώων. Οι προνύμφες μέσα σε 8-24 ημέρες μεταμορφώνονται σε νύμφες. Κάτω όμως από αντίξοες συνθήκες το στάδιο της προνύμφης μπορεί να παραταθεί για πάνω από 6 μήνες. Οι νύμφες βρίσκονται μέσα σε ένα κουκούλι και σταδιακά μεταμορφώνονται σε τέλεια έντομα. Τα τέλεια έντομα μπορεί να παραμείνουν έως και τέσσερις μήνες μέσα στο κουκούλι αυτό, μέχρι να βρουν τον ξενιστή, ώστε να εξέλθουν και να τον παρασιτήσουν.

Από σχετικές μελέτες έχει διαπιστωθεί ότι ο πληθυσμός των ψύλλων χωρίζεται ανάλογα με το στάδιο του βιολογικού κύκλου στα παρακάτω: αυγά (50%), προνύμφες (35%), νύμφες (10%) και μόνον κατά 5% από ενήλικους ψύλλους.

Τα γνωστά είδη των ψύλλων είναι περίπου 2000, τα οποία είναι όμως μέρος των υπαρχόντων ειδών. Τα πιο γνωστά είναι τα παρακάτω:

• Ψύλλος της γάτας (Ctenocephalides felis).
• Ψύλλος των σκύλων (Ctenocephalides canis).
• Ψύλλος του ανθρώπου ή Ερεθιστικός ψύλλος (Pulex irritans), ο οποίος είναι το αντιπροσωπευτικότερο είδος των ψύλλων.
• Ψύλλος των αρουραίων του Βορρά (Nosopsyllus fasciatus).
• Ανατολικός ψύλλος των αρουραίων (Xenopsylla cheopis).

 

ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ

Η καταπολέμηση των ψύλλων γίνεται με εφαρμογή υπολειμματικών ψεκασμών με εντομοκτόνα σκευάσματα στις εστίες εμφάνισής τους. Για τη σωστή αντιμετώπισή τους, πρέπει να γίνονται τουλάχιστον 2 ψεκασμοί σε διάστημα 7 ημερών περίπου. Στις εφαρμογές γίνεται ψεκασμός με εντομοκτόνο σκεύασμα υγειονομικής σημασίας για την αντιμετώπιση όλων των ενήλικων ψύλλων. Επίσης, επιλέγεται και κατάλληλο σκεύασμα με προνυμφοκτόνο δράση για την εξόντωση όλων των προνυμφικών σταδίων των ψύλλων.